Kulla e ngujimit

Kulla e ngujimit

Kulla e ngujimit

Kulla tre kateshe ne kete foto asht nje Kulle unikale me krejt trojet Shqiptare. Njihet me emrin “Kulla e Ngujimit”.Kullen e permend Edith Durham ne pershkrimet e saj, e Pemend Baroni Nopça, po ashtu edhe i madhi At Shtjefen Gjeçovi mbledhesi i Kanunit te Leke Dukagjinit, Kanunit te Maleve…

Kulla tre kateshe ne kete foto asht nje Kulle unikale me krejt trojet Shqiptare… Njihet me emrin “Kulla e Ngujimit”…Kullen e permend Edith Durham ne pershkrimet e saj, e Pemend Baroni Nopça, po ashtu edhe i madhi At Shtjefen Gjeçovi mbledhesi i Kanunit te Leke Dukagjinit, Kanunit te Maleve…

Kur e degjojne sintagmen “Kulla e Ngujimit” njerezit menjehere mendojne nje familje te ngujuar aty!? …Pershtypje krejtesisht e gabuar! Kulla ne realitet ka pase funksion krejt tjeter… Kur ka ndodhe qe jane vra malesoret mes veti, (per fat te keq kjo ka ndodhe!), atehere njerezit kane ra ne gjak! Fill mbas Vrasjes jane thirre pleqte njohes dhe zbatues te Kanunit te Lekevet… Nga ana e pleqve eshte kryer hetimi, si ka ndodhe vrasje, rrethanat e sa gjaqe mund te jene hape! Gjate procesit te hetimeve personi qe ka bêre vrasjen eshte sjelle i carmatosur dhe i shoqeruar me roja te kjo Kulle ku eshte mbajte i mbyllun, eshte marre ne pyetje nga pleqte si e qysh ka ndodhe vrasja! Ai qe ka kryer vrajsen eshte mbajte pastaj aty ne Kulle derisa Pleqnia kane dale me vendim te pleqnuar mire! Asnjeri nuk ka guxuar te afrohet aty te Kulla sepse pleqte jo vetem qe kishin autoritet bazuar ne Tradite por kishin edhe autoritet praktik… Kishin disa djem te zgjedhur per trimeri qe ishin roje aty te ajo Kulle! Po ata djem ishin ata qe benin shoqeromin e atij qe kishte bêre vrasjen deri te Kulla!… Pra Kulla e Ngujimit ka pase luajte rolin e Paraburgimit te sotem, Pleqte luanin rolin e Gjykatesit kurse djelmnia qe bente roje luajte rolin e Policise! Shumekush e gjykon Kanunin e Maleve, Kanunin e Lekevet pa e njohur fare!?… “Kanuni nxit gjakmarrjen!” -shohim nganjehere tituj artikujsh shkruar nxitimthi nga gazetaruce te porsadale nga veza qe kujtojne se i vene pikat mbi “i”?! …Kanuni nuk ka nxite gjakmarrjen Kanuni si Kod Penal i kohes ne kushtet e mungeses se shtetit ka qene rregullator dhe ka vendose drejtesine permes ligjit te pranuar nga te gjithe!

Te akuzosh Kanunin per nxitje gjakmarrjen eshte njesoj si te akuzosh cdo Kod Penal te botes se sotme moderne per nxitje te Vrasjeve!?…… Ne kete Kulle pleqte shoshitnin se si eshte bêre vrasja dhe nese personi e kishte bêre vrasjen nga halli se ska pase tjeter rruge atehere Pleqnia ka bêre cdo perpjeke te mundshme me e mbylle ate gjak!Nje nga mjetet qe kane perdore ka qene edhe ky mjet…

Ne Oden e Kulles silleshin burrat e familjes te se vrarit!Pastaj ne pranime e tyre sillej nje foshnje djale, ne djep dhe djepin e vendosnin permbys me foshnjen me krye poshte!Femija ne djep nuk mund te rrije gjate ashtu krye poshte dhe mbas pak kohe nese nuk sillet mbare foshnja vdes!?…”O Filani!”-i thonin pleqte te Afermit te te vrarit,”A po e fale kete kerthi a po e len me vdeke!?”…E rrinin te gjithe ne ankth duke prite çka do thoshte plaku i Pales te vrare!…Nje rast te tille e pershkruan Edith Durhami e cila ka qene vete aty e pranishme para nje shekulli…

ILIR SECI

Book in advance to ensure the availability of a professional guide, primarily.

For a more specific request please ask us a quote

Call now for the best offer

English Speaking Phone
00355 69 60 15 771

Send us an email with your details
Reserverations email
info@thethi-guide.com

Kisha e Thethit

Kisha e Thethit

Kisha e Thethit

Kisha e Thethit e ndertuar në vitin 1892, në po të njetin vende dhe e njëta kishe që eshte sot. Kisha është kushtuar me emerin, “Kisha e te Ngjiturit te Zojes në qiell”, fest qe e feston Thethi me bijat (vajzat e martuara te cilat kthehshin, ne daten 15 Gusht tek prinderit me rastin e zbritjes nga bjeshka shendosh e mire).

Ne vitin 1917 u hape shkolla e pare Shqipe nga At’ Shtjefen Gjeçovi.

Një kishë e veçantë dhe e bukur që është ndërtuar në vitin 1892 në po atë vend dhe po ato themele që është edhe sot e kësaj dite. Në periudhën e ndërtimit ngjitur me murin lindor të saj, ka qenë edhe shtëpia ku banonte famullitari i kishës. Duke qenë se banorët e Thethit që nga krijimi i tij kanë qenë katolike, një nga ndërtimet e para ka qënë kisha. Një nga famullitaret më legjendarë jo vetëm për Thethin dhe kishën Katolike, por për të gjithë kulturën shqiptare ka qënë At’ Shtjefen Gjeçovi. Gjeçovi në vitin 1917 hapi shkollën dhe ju mësoi fëmijëve shkrimin dhe k’nim (leximin) e “Gjuhës Shqipe”. Këtë traditë ndoqën edhe priftërinjtë e tjerë të kësaj kishe. Si periudhë hapjeje e kesaj shkolle, nga shteti ne fuqi i asaj periudhe, njihet hapja qe i eshte bere nga At’Marjan Prela ne vitin 1921. Ministri i arsimit të asaj kohe, Ahmet  Zogu, nëpërmjet një urdhëri të brendshëm ka levruar një fond prej 100 frangash ari për arsimimin e fëmijëve të Thethit.

Po në këtë Kishe, por për një kohë më të shkurtër ka sherbyer edhe At’ Daniel Gjeçaj, i cili pas instalimit të rregjimit antifetar komunist u detyrua te braktisë Shqipërinë dhe t’i shërbente asaj nga Italia. At’ Danieli gjatë viteve të Komunizmit mbajti kontakte me të gjithë emigrantët shqiptarë në mërgim. Një nga bashkëpunëtorët e tij ka qenë edhe shkrimtari i madh Martin Camaj, i cili për çdo shkrim përpara se t’a botonte konsultohej me At’ Danielin. Falë bijeve të Thethit me banim në SHBA, kisha sot është rikonstruktuar dhe rikthyer në shërbim te fshatit pasi gjatë rregjimit Komunist ishte dëmtuar duke u bërë qendër shëndetësore dhe shtëpi lindjeje.

Kisha e Thethit në komunizem!

Në vitin 1967 Kisha e Thethit u mbyll perfundimisht, duke i shkateruar kupanielin e kishes ku ishte i vendsur kryqi dhe kambana, e cila ishte autentike dhe e shkrire per kishen e Thethit. Gjatë shkaterrimit është rrezuar kembana dhe eshte thyer, duke dalë jashtë perdorimit.

Gjatë diktaturës kisha u mbyll, duke i ndryshuar destinacionin dhe duke e përdorur si qender shendetsore në shërbim të banorve. Pas viteve ’90 për rindërtimin e saj financuan banorët e Thethit të emigruar në Shetet e Bashkuara të Amerikës. Ndertesa e kishës ka marrë formën e dikurshme, ngrihet mbi luginë dhe rrezaton fuqinë e dashurisë së Zotit për jetën dhe njerzit e tijë. Ndërtimi i përshtatet karakterit të arkitekturës së alpeve. Ndërtesa është e tipit kullë që mbështetet në një kolonë masive ku kulmon kryqi që të fton drjet tij kudo që të jesh në fshat. Pjesa e pasme e kishës vjen në formë gjysëm rrethore, mbuluar po nga një çati rrethore që hyn butë në mënyrë harmonike tek mbulesa e madhe e ndërtesës kryesore.

Book in advance to ensure the availability of a professional guide, primarily.

For a more specific request please ask us a quote

Call now for the best offer

English Speaking Phone
00355 69 60 15 771

Send us an email with your details
Reserverations email
info@thethi-guide.com

Muzeu Etnografik

Muzeu Etnografik

Muzeu Etnografik

Muzeu Etnografik i Thethit (shtepia e Lulash Boshit)

Në luginën e Thethit të bien në sy banesat e ndërtuara me gurë, të forta e të larta, që dallohen për karakterin e lartë mbrojtës. Një nga kullat më të vecanta është kulla e Lulash Keq Boshit, e cila është e ndërtuar në majë të një shkëmbi të thepisur 9 metër te lartë e cila është e lidhur me shkëmbin në mënyre organike dhe funksionale. Kulla ështëe e vendosur afër tokës së bukës me një ndërtim të ulët që është ambient ndihmës për drithin. Kulla është gjysëm kati me shtrirje horizontale, me një sipërfaqe 87 m². Në fasadën e Veri Perëndimit kalohet në katin përdhes ku strehohen bagëtia. Në ambientin e katit të parë është dyshemeja e poshtme ku futesh në banesë nëpërmjet disa shkallëve prej guri. Në jug-perëndim të dhomës ndodhet frangjia e realizuar mire nga ana funksionale dhe arkitektonike. Frangjia është një ndërtim solid punuar me gurë të gdhendur e dalë jashtë nga muret e kullës. Krahas dyshemesë së poshtme ku është vatra që jeton familja ndodhet edhe dhoma e miqve e cila është më e ngritur nga dyshemeja ku banon familja. Element i veçantë i dhomës së miqve është fakti se kjo dhomë është me oxhak, me tavan dërrase dhe e trajtuar me mjaft perkujdesje. Zakonisht kjo dhomë është më e këndshme se ambientet e tjera të banesës, gjë kjo, që shpreh traditën e Shqiptarëve për të përgatitur më të mirën për mikun.

Book in advance to ensure the availability of a professional guide, primarily.

For a more specific request please ask us a quote

Call now for the best offer

English Speaking Phone
00355 69 60 15 771

Send us an email with your details
Reserverations email
info@thethi-guide.com

Festat fetare ne Theth

Festat fetare ne Theth

Festat fetare ne Theth

Thethi është një fshat me 100% të banorve të besimit Katolik dhe ka 2 festa të fetare të cilat festohen sipas traditës Shqiptare

15 Gushti është festa e Zonjës Mari (Shën Maria)

Moms-Influencer-Asymmetry15 Gushti është festa e shën Marisë dhe festohet nga Thethi, e cila quhet edhe festa e bijave të cilat janë të martuara larg fshatit, dhe në këtë datë ata kthehen në familjen ku u rritën së bashku me fëmijët e tyre, për të festuar zbrtijen e prenderve nga bjeshka.

 

 

26 Dhjetori është festa e Shën Gjonit

st-john-Shala26 Dhjetori është festa e Shën Gjonit e cila edhe quhet festa e shën Gjonit të fisit të Shalës, ku  festohet nga banorët e Thethit duke qënë se Thethi është një nga fshatrat e Shalës. Miqet që ishin nga fiset e tjera të Dukagjinit vijnë për të festuar, kryesisht Shoshi, Pulti, Nikajt, Meturi dhe nga zona e Kelmendet të cilët vijnë nga fshatrat e tjerë. Shën Gjoni është një nga festat më të rëndësishme të Shalës dhe festohet në një mënyrë shumë të bukur.

Book in advance to ensure the availability of a professional guide, primarily.

For a more specific request please ask us a quote

Call now for the best offer

English Speaking Phone
00355 69 60 15 771

Send us an email with your details
Reserverations email
info@thethi-guide.com

Zakonet vendase, mitet dhe legjendat

Zakonet vendase, mitet dhe legjendat

Until recently the mountain regions of northern Albania were isolated not only in terms of geography and communication. In matters of jurisprudence, too, the region was literally a law to itself. Ottoman jurisdiction never prevailed here. Instead, the Code of Lekë Dukagjin was in general use, a set of traditional laws passed on from one generation to another and not codified, written down and printed until 1933. The laws of the Kanun of the mountains are still perpetuated and partially observed by the local populace today. The 12 chapters of the code cover all key areas of life, including marriage, transfer of property, honor, and criminal law. The legal framework is based on the concepts of family honor and breaches thereof. The patriarchal social structure gives the head of the family extensive powers and authority that include the imposition of punishments. The Kanun reflects the austere, ethnic reality of the mountain dwellers, aspects of which are still occasionally visible to visitors even today. It is thought many customs possibly have pre-Christian roots, demonstrating the ancient origins of some elements of the Kanun.
Myths and legends were once part of an oral tradition, performed by singers to the accompaniment of the lahuta, a one-stringed musical instrument, and adapted textually to suit the occasion. Although mostly unable to read or write, the singers could recite thousands of verses by heart. Perhaps the best known is the Këngë Kreshnikësh cycle, which recounts the heroic deeds of Gjeto Basho Mujo and his younger brother Halili in the frontier lands occupied by Austria-Hungary, the southern Slavs and the Ottoman Empire. Similar to Homer’s epic poems, the tales are probably based on historic events (in this case dating from the seventeenth and eighteenth centuries), which over time have been the subject of fanciful embellishment. This is evident, for example, in the most recent songs, where Mujo appears as a sort of demi-god with the powers to summon to his aid the three ores (derived from the Greek ‘Horai’, literally ‘Hours’).
The zanes are still present in northern Albanian folklore, appearing in various guises depending on the region. The zana of Nikaj was dark; that of Shala was said to be mail; one feature they all had in common was the fact they lived in the mountains or in caves.
The moon also played an important role in everyday life. Sowing was timed to coincide with a waning moon, which was also the best period for cutting hair (if premature grayness was to be avoided). Full moons were a time for marriage since this was auspicious for starting a family.
The Franciscan friar Shtjefën Gjeçovi (1874-1929) not only collected the epic verse of the mountains of Albania; he also codified the Kanun, which until that time existed only as an oral tradition, thereby rescuing these works for posterity.

Qafa e Valbonës

Nje nga atraksionet me kryesore te Valbones ngelet lidhja e saj me luginen e Thethit permes qafes me te njejtin emer, Qafa e Valbones.  Nje shteg epik per krejt Alpet Shqiptare i kerkuar dhe pershkuar nga shume udhetare shqipetar e te huaj cdo sezon.

Kalimi Valbonë – Theth

Thethi TrailNje nga atraksionet me kryesore te Valbones ngelet lidhja e saj me luginen e Thethit permes qafes me te njejtin emer, Qafa e Valbones.  Nje shteg epik per krejt Alpet Shqiptare i kerkuar dhe pershkuar nga shume udhetare shqipetar e te huaj cdo sezon.

Qafa malore qe lidh Thethin me Valbonë e merr emrin nga kjo e fundit, Qafa e Valbonës e vendosur në një lartësi 1759 mt, mbi nivelin e detit e rrethuar nga maja të tjera me të larta si maja e Alisë, maja e Hekurave etj.

Shtegu i kalimit këmbesor fillon egzaktesisht në lagjen Gjelaj, në fshatin Rragam i Shalës, në pjesen e siperme të lugines së Valbonës dhe konsiston ne 9.5 km shteg nga kjo pikë e deri ne Gjelaj e Thethit (fundi shtegut te shenuar me viza bardh e kuq).

Kalimi i Qafës mund të bëhet nga të dyja krahet, Valbonë – Theth apo Theth – Valbonë. Ajo që duhet thenë ështe se nëse e filloni ecjen nga Valbona ky itinerare ështe më i lehtë për tu pershkruar. Kjo pasi ka një disnivel më të vogel për të pershkuar (rreth 630 mt) nderkohe qe disniveli nese fillohet nga Thethi eshte rreth 850 mt nga Thethi në qafë.

Ecja drejt Qafes se Valbones mund te filloje nga bujtina në luginë apo nga fillimi i shtegut në Gjelaj të Valbones ose Gjelaj të Thethit. Për të kursyer kohë mund të sigurohet një transferte lokale nga bujtina deri në fillimin e shtegut të shënuar.

Qafa e Valbones mund te arrihet në 2.5 – 3 orë, bashke me ndalesat, nga cilido krah që ta nisesh ecjen tënde.

Në total ky shteg merr 6-7 ore ecje në total.

Niveli i veshtiresise: Moderate

Burimi i Valbones

Gjate ngjitjes së shtegut për në Qafën e Valbonës, pas rreth një ore ngjitje e nje niveli të moderuar veshtiresie, do te arrijme vend-ndalesën e pare të pushimit, prane Simoni Kafe, ku gjendet dhe burimi kryesorë i lumit të Valbonës. Ky burim gjendet ne lartesine 1528 mt, nuk shterron asnjehere, dimer as verë, ku furnizon edhe Ujvarën e Valbonës, në Rragam vetem pak metra me poshte në nivel.

Ky burim sherben si vend pushimi për ecjen tuaj malore që e bejne kalimin e Qafës së Valbonës dhe për të rimbushur ujë gjithashtu. Edhe nga krahu tjeter i Parkut Kombetar te Thethit gjendet një burim tjeter qe sherben gjithashtu si vend-pushimi dhe rimbushje e ujit. Kjo lehteson peshen dhe sasine e ujit qe çdo person duhet të ketë me vete gjatë kësaj ecjeje malore.

Book in advance to ensure the availability of a professional guide, primarily.

For a more specific request please ask us a quote

Call now for the best offer

English Speaking Phone
00355 69 60 15 771

Send us an email with your details
Reserverations email
info@thethi-guide.com